بررسی جامعه شناختی روند توسعه دانش فنی در ایران و بریتانیا: بررسی تطبیقی-تاریخی علل و عوامل

رساله حاضر با اتخاذ رویکرد تاریخی- تطبیقی به بررسی روند توسعه دانش فنی در دو کشور ایران و بریتانیا پرداخته است. دوره تاریخی مورد بررسی در هر یک از دو جامعه بر مبنای نقاط اوج و حضیض توسعه علم در این دو کشور بوده است و لذا در ایران تمرکز توصیفی و تحلیلی بر دوره اسلامی تا اواخر قرن پانزدهم میلادی(نهم هجری) و در انگلستان قرون شانزدهم تا نوزدهم بوده است. مدعای نظری تحقیق آن بوده که اساسا دو عامل اقتصادی و فرهنگی تعیین کننده رشد و رکود علم در یک جامعه هستند. عامل اقتصادی در سطح خرد با ایجاد رفاه فردی امکان پرداختن به فعالیت هایی غیر از جستجوی معاش، و در سطح کلان با ایجاد مازاد اقتصادی امکان سرمایه گذاری بر حوزه هایی نظیر علم و هنر را ممکن می سازد. از سوی دیگر، عامل فرهنگی جهت دهنده فعالیت های اوقات فراغت از معاش در جهت علم یا دیگر علایق است. بررسی تاریخی- تطبیقی دو جامعه فوق نشان داد که عامل رونق اقتصادی در هر دو کشور موجب رشد و توسعه علمی گردیده و گرایش های فرهنگی نیز در هر دو جامعه مورد بررسی بر رشد یا رکود علوم طبیعی تاثیر جدی داشته است.